Żwirko i Wigura, Stokłosa, Pole Mokotowskie. Liczba mnoga. Liczba pojedyncza. Wypowiedzi publiczne. Na lotnisko jedzie się Żwirkami. Koncert odbędzie się na Polach Mokotowskich. Trzeba wysiąść przy Stokłosach. Czy nie masz wrażenia, że coś z tymi zdaniami jest nie tak? Bardzo często słyszę lub czytam podobne teksty. Jeśli są one przekazywane prywatnie, to traktuję je z

40-lecie działalności własnej firmy? Jubilat. 30-lecie pracy zawodowej? Jubilat. 20-lecie małżeństwa? Jubilat. 10. urodziny? Solenizant! A o co chodzi? Już wyjaśniam. Otóż dziś są (były) moje urodziny, a jutro imieniny mojej córki. Cały dzień dostawałyśmy życzenia „dla jubilatki i solenizantki”. Niesłusznie! I stąd pomysł na niniejszy post. Solenizantem lub solenizantką jest osoba obchodząca zarówno imieniny,

Cyfry nie kłamią? Cyfra dziewiętnaście? Cyfry są bezwzględne? Kontynuując wątek błędów językowych związanych z liczbami, dziś na warsztat biorę cyfry i liczby. Ich, podobnie jak słów „liczba” i „ilość”, także nie stosuje się wymiennie. Cyfry to znaki graficzne służące do zapisywania liczb, podobnie jak litery alfabetu to znaki graficzne do zapisywania wyrazów. Cyfr jest więc

Ilość pracowników czy liczba pracowników? Liczba miejsc na konferencji czy ilość miejsc na konferencji? Ilość zakażeń czy liczba zakażeń? Kolega przypomniał mi ostatnio, że miałam napisać o tym, czy „ilość” i „liczba” mogą funkcjonować wymiennie. Nie, nie mogą. I choć w języku potocznym takie błędy można od biedy wybaczyć, to w języku formalnym, oficjalnym oraz

„Za przysłowiowy grosik” – powiedział kominiarz wręczając mi kalendarz na szczęście. „Wystarczy przysłowiowe dziękuję” – powiedział kierowca, który zatrzymał się by mi pomóc wymienić oponę. „Puknij się w przysłowiową głowę” – powiedziała jedna znajoma do drugiej. Hm… Jakie przysłowia mieli na myśli??? Czy w ogóle jakieś? A może tylko tak palnęli z tym „przysłowiowym”? „Przysłowiowe”

Sama robiłam ten błąd: używałam „tudzież” w znaczeniu „lub” / „albo”. Ale to było niepoprawnie! Bo słowo to, użyte prawidłowo, oznacza „i”, „oraz”, „a także”. Formalnie „tudzież” to – wg SJP PWN – spójnik używany do łączenia zdań lub innych wyrażeń, które odnoszą się do tych samych przedmiotów, osób lub faktów. Innymi słowy nie można

Koniec wakacji… Moje były długie – ale już wracam do publikowania 🙂 , aktywne, spędzone w Polsce i za granicą. Oj, a może powinnam napisać zagranicą…? Oczywiście w powyższym kontekście jedynie poprawne jest użycie zwrotu „za granicą”. A czemu o tym piszę? Ponieważ w korespondencji firmowej, różnych dokumentach, publikacjach czy materiałach często używamy tych słów,

Miałam zamiar napisać o innym językowym problemie, ale wczorajszy mecz naszej reprezentacji w #Euro2020 przypomniał mi o pewnym błędzie. Chodzi mianowicie o błąd popełniany w trakcie śpiewania hymnu. Aby do niego nawiązać, najpierw treść, jaką hymn Polski ma w refrenie: Marsz, marsz, Dąbrowski,Z ziemi włoskiej do Polski.Za twoim przewodemZłączym się z narodem. Złączym, a nie

W komentarzu pod jednym z postów na LinkedIn dostałam pytanie o opust i upust. Przyznam, że odpowiedź na nie mnie samą zaskoczyła (to tak na fali przyznawania się do tego, że i ja czasem muszę potwierdzić / sprawdzić / uzupełnić swoją wiedzę). Otóż, w stosunku do obniżania ceny, używałam dotąd określenia „upust”. A tu niespodzianka:

Dziś temat podrzucony przez kolejną koleżankę. A że temat na czasie, to tym chętniej się go podejmuję. Jak należy mówić: uczestniczyłam w webinarze czy uczestniczyłam w webinarium? Webinar czy webinarium? Od razu powiem, że obie formy są prawidłowe. Słów webinar / webinary i webinarium / webinaria można używać wymiennie. Ich definicja, wg Wielkiego słownika języka

Przyjaciółka podrzuciła mi takie zdanie: „Podjęto decyzję w ramach, której zostały powzięte następujące kroki…”. Jakże często widzę w tekstach ten błąd! Wpojono nam przecież, że przed „który / która / które” trzeba postawić przecinek. Tak, ale niektórzy piszący najwyraźniej traktują to zbyt dosłownie i zapominają o innych – w cytowanym przykładzie nadrzędnych – regułach. Owszem,

Ach, aha, cha czy ha – jak je właściwie zapisać? Zapamiętaj „trzy litery”, to nie zrobisz błędu wzdychając czy przytakując na piśmie: Ach, aha Och, oho Ech, ehe Uch, uhu Jeśli jednak zauważysz gdzieś zapis oh czy eh, to też będzie to w porządku. Dla wyrazów dźwiękonaśladowczych śmiechu, zasada „trzy litery” również obowiązuje, ale nie

Co wyrazy z grafiki mają ze sobą wspólnego? Są to wyrazy, których skróty występują bez kropki. Tłukli nam w szkole do głowy, że jeśli skrót zaczyna się i kończy tymi samymi literami co cały wyraz, od którego ów skrót pochodzi, to nie stawiamy po nim kropki. Nie ma więc kropki po wg, dr, mgr, nr,

Czy czujecie się Państwo urażeni, gdy piszę do Państwa w 2 osobie liczby mnogiej? Czy też wolą Państwo, aby zwracać się do Państwa używając 3 osoby liczby mnogiej? Jak to jest? Państwo to Wy czy oni? Pierwszy punkt widzenia: Zwracam się bezpośrednio do Państwa (czy też mówię lub piszę wprost do jakiegoś grona odbiorców). Kieruję

Dawno temu, liceum, lekcja języka polskiego. Omawiamy reguły pisania s i z przed h i ch na przykładzie czasowników dokonanych. Mamy wymieniać te, w których użyjemy s. Z klasy pada więc: schować, scharakteryzować, schłodzić, schronić, schwytać, schodzić… I nagle okrzyk kolegi z tylnej ławki: „Maaam! Schabowyyy!” Tą anegdotą chciałabym wspomóc zapamiętanie zasady dotyczącej pisania s

# ewoluować # ewaluować # wizerunek # MarkaWłasna Pół roku temu opublikowałam na LinkedIn pierwszy post o swoich planach pisania nt. potrzeby stosowania poprawnej polszczyzny w materiałach internetowych. Nie spodziewałam się wówczas, że dostanę tak pozytywny odzew na ten temat. Dziś ta inicjatywa rozwinęła się w całkiem pokaźną akcję! A ja stale dostaję sygnały o

Gdy w „Domu z papieru” usłyszałam, że zwracają się do pani inspektor per inspectora, pomyślałam, że fajny ten hiszpański, bo podkreśla rodzaj żeński nazwy stanowiska. Oczywiście nie tylko hiszpański! Inne języki, w tym nasz, także mają lub miewają formy żeńskie dla określenia zawodu czy pełnionej funkcji. Dyrektorka, kierowniczka, policjantka, nauczycielka, agentka. Ale nie sędzina (o

Jak, gdy, jeśli, skoro – kiedy stosować? Kto tak robi, niech się wstydziJaki jak jest, każdy widzi. „Jak” jest z nami od dawna. Jest wygodny, bo krótki; uniwersalny, bo nie trzeba pamiętać trzech innych słów; kosmopolityczny (od Nepalu po rosyjskie kak); no i powszechnie, a to znaczy, że statystycznie błędnie stosowany. Błąd 1. „Jak wrócę

To jest, jak dotąd, najkrótszy post na blogu #StopBykom. Tym razem chodzi o gramy. Otóż w sklepach internetowych często widzę, a w stacjonarnych często słyszę, że produkt waży ileś tam g̷r̷a̷m̷. A czy worek cementu waży 25 kilogram?! To oczywiście pytanie retoryczne – żeby lepiej zapamiętać. Gramy odmieniamy bowiem dokładnie tak samo jak kilogramy. Mówimy

To nie jest post polityczny, aczkolwiek komentarze nt. ostatnich wydarzeń w Polsce skłoniły mnie do jego napisania. Tym razem będzie to post – ciekawostka! – polonistyczno-matematyczny :). Chodzi o punkty procentowe i procenty. Nieodróżnianie ich jest błędem powielanym i utrwalanym m.in. w mediach. Utożsamianie punktu procentowego z rzeczywistą zmianą procentową jest nagminne, a określenia te

Dziś będzie króciutko: w cudzysłowie, a nie w c̷u̷d̷z̷y̷s̷ł̷o̷w̷i̷u̷, podobnie jak w rowie, a nie w rowiu. Jest jeszcze inna – mniej cenzuralna – podpowiedź, jak to zapamiętać. Przyznam, że wahałam się czy wypada jej użyć. Ostatecznie jednak uznałam, że na język składają się także wyrazy niekoniecznie eleganckie, nie ma się więc co krygować. Zresztą…

Ze zdziwieniem przeczytałam następujący komentarz: „W potocznej polszczyźnie mówionej aprobuje się używanie formy tą także w bierniku, ale w piśmie należy przestrzegać różnicy między tę i tą„. Ze zdziwieniem, bo co ma do rzeczy forma mówiona vs pisana? Albo wysławiamy się prawidłowo, albo nie. Albo wiemy jak jest poprawnie, albo nie. I już. Niewłaściwe zwroty kaleczą i zaśmiecają język, nie

Uczeń: pytam się nauczycielki o zdanie. Pracownik: idę się spytać szefa. Człowiek z MZ: proszę się pytać lekarzy, którzy się opiekują pacjentami. Pan z popularnego w social mediach filmiku: znajomi dzwonią i pytają się mnie… Czy, na podstawie wyżej wymienionych przykładów, zastanawiasz się czego znów się czepiam? Otóż czepiam się SIĘ. Skoro pytamy kogoś, to

Dlaczego pracujesz zdalnie? Jak zazwyczaj odpowiadasz na pytanie: dlaczego? Wiele osób może nawet nie mieć świadomości, że w swoich wypowiedziach używa nieprawidłowych form czy zwrotów. Być może używano ich w ich rodzinie, pracy lub otoczeniu „od zawsze”; a może stosują regionalizmy; albo też nikt im nie powiedział, że mówią niepoprawnie. Nie należy się jednak obrażać,

Dziś nie będzie o bajkach, bynajmniej. Aczkolwiek spytam, czy znasz może taką jak „Jasiu i Małgosia”? Albo wierszyk „Idzie Grzesiu przez wieś”? A może „Stachu Pytalski”? Nie? Ja też nie 🙂 Ponieważ od przedszkola wiem, że prawidłowa forma – i w bajce, i w życiu – to Jaś, Grześ i Staś. Skąd więc się wzięły

Starsi panowie, Starsi panowie, Starsi panowie dwaj… Już szron na głowie, już nie to zdrowie, a w sercu ciągle maj. Starsi panowie dwaj, a nie dwoje, prawda? Niby temat prosty, a jednak sprawiający niektórym kłopoty, zwłaszcza – właśnie – w przypadku określania mężczyzn. Wyjaśnię to na parze, ale zastosowanie jest analogiczne dla większej liczby osób.

To czy te? Kiedy i który zaimek wskazujący stosować? Spójrz na poniższe przykłady: Minister Edukacji: „(…) te nauczanie na odległość”. Poważny prowadzący znany program publicystyczny: „(…) te pierwsze połączenie”. Jeden z moich ulubionych komentatorów siatkówki: „(…) te przejście przez strefę bloku”. Przykłady mogłabym mnożyć. Czy są prawidłowe? Otóż nie! Nie są. Są błędne, ponieważ we

„Ekskluzywny post dla czytelników #StopBykom”. „Post ekskluzywnie dla czytelników #StopBykom”. Gdybym na poważnie wypuściła takie tytuły, to prawdopodobnie miałabym na myśli, że ten post jest: jakiś specjalny, wyjątkowy; przeznaczony tylko dla wybranego grona odbiorców. Czy słusznie? Wg mnie nie. Nawet jeśli w drugim przypadku słowniki podają właśnie takie znaczenie słowa „ekskluzywny” (SJP PWN): przeznaczony dla

Dzień Dziecka, czyli…? 1 czerwca! Jednak nie dla wszystkich jest to oczywiste… Zatem, jak odmieniać datę? W odniesieniu do daty nie piszemy i nie mówimy 1 czerwiec! W dacie używamy miesiąca w dopełniaczu: dziś jest pierwszy dzień (kogo? czego?) czerwca. Podpowiedź dla tych, którym trudno zapamiętać: dodaj sobie w myślach słowo „dzień” pisząc czy mówiąc

Jak najprościej zapamiętać prawidłowe użycie bynajmniej i przynajmniej? Ot tak, jak na obrazku: bynajmniej ≠ przynajmniej. Właściwie na tym mogłabym skończyć. Po prostu: „bynajmniej” nie oznacza tego samego co „przynajmniej” i tyle na ten temat. Aha, i jeszcze, żeby bilbordy z tą informacją, podobne do tego jaki przygotowałam na ilustracji, stały w całej Polsce 🙂

Czy w swojej pracy słyszycie lub czytacie o metodologii danych, metodologii prowadzenia projektów, metodologii analiz? A czy te sformułowania odnoszą się do nazwy dyscypliny naukowej albo do zespołu naukowo opracowanych metod? Nie? Są więc błędne! Powinno być tu zastosowane słowo „metodyka”. Dlaczego? Ano dlatego, że metodologia to nauka – nauka o metodach badań naukowych stosowanych

Rok dwa tysiące dwudziesty czy dwutysięczny dwudziesty? A czy urodziła się Pani w tysięcznym dziewięćsetnym siedemdziesiątym czwartym? Nie? A może Pan urodził się w tysięcznym dziewięćsetnym sześćdziesiątym dziewiątym? Też nie? No nie! Urodziliśmy się w tysiąc dziewięćset siedemdziesiątym ósmym, w tysiąc dziewięćset osiemdziesiątym piątym, tysiąc dziewięćset dziewięćdziesiątym pierwszym czy tysiąc dziewięćset dziewięćdziesiątym dziewiątym i… …i